Bratwa barwierska (Baptisia tinctoria) – wsparcie dla odporności

Bratwa barwierska to roślina znana od wieków. Wspiera naturalne mechanizmy obronne organizmu. Dowiedz się, jak działa i kiedy warto ją stosować.

Pochodzenie i opis botaniczny

Bratwa barwierska należy do rodziny bobowatych. Jej łacińska nazwa to Baptisia tinctoria. Roślina ta występuje naturalnie w Ameryce Północnej. Spotkasz ją głównie w USA i Kanadzie. Preferuje dobrze nasłonecznione miejsca. Rośnie na przewiewnych stanowiskach. Lubi przepuszczalne i lekkie gleby.

Baptisia tinctoria jest rośliną wieloletnią. Osiąga zazwyczaj wysokość około 120 cm. To krzew o żółtych kwiatach. Kwiaty zebrane są w wąskie grona. Liście bratwy są złożone. Składają się z 9 do 17 listków. Każdy listek ma około 3 cm długości.

Surowcem wykorzystywanym w ziołolecznictwie jest korzeń. Korzenie bratwy barwierskiej zbiera się jesienią. Następnie poddaje się je suszeniu.

Składniki aktywne i kluczowe właściwości

Korzeń bratwy barwierskiej zawiera wiele substancji czynnych. Należą do nich glikoproteiny i izoflawony. Znajdziemy w nim także polisacharydy i alkaloidy chinolizydynowe. Zawiera również olejki eteryczne i kumaryny. Obok nich występują kwasy uronowe i związki fenolowe.

Substancje te wpływają na system immunologiczny. Wykazują działanie immunostymulujące. Działają także bakteriobójczo i przeciwwirusowo. Posiadają właściwości przeciwzapalne. Bratwa barwierska wzmacnia układ odpornościowy. Stymuluje odpowiedź organizmu w przypadku infekcji. Pomaga w walce z zakażeniami i gorączką. Działa łagodząco na różne dolegliwości. Optymalizuje odpowiedź organizmu na infekcje.

Bratwa barwierska w tradycji i współcześnie

Bratwa barwierska ma długą historię stosowania. Rdzenni Indianie Północnoamerykańscy używali jej powszechnie. Stosowali ją przy wielu chorobach zakaźnych. Pomagała im zwalczać gorączkę. Przywracała siły po chorobie.

Herbata, którą Indianie parzyli z suszonych korzeni bratwy, miała przywracać odporność, zwalczać gorączkę i odbudowywać siły po chorobie.

Roślina była też wykorzystywana do otrzymywania niebieskiego barwnika. Stąd pochodzi nazwa „bratwa barwierska” lub „dzikie indygo”. Należy jednak pamiętać, że nazwa „indygo” bywa przypisywana także innym roślinom, jak Indigofera czy Urzet barwierski (Isatis), które mają odmienne właściwości.

Współcześnie bratwa barwierska znajduje zastosowanie w ziołolecznictwie. Pomaga w leczeniu infekcji bakteryjnych i wirusowych. Używana jest przy przeziębieniach i grypie. Wspiera leczenie zapalenia górnych dróg oddechowych. Może być pomocna przy uciążliwych katarach. Zewnętrznie stosuje się ją na trudno gojące się rany. Przyspiesza gojenie siniaków i krwiaków. Niektóre źródła wskazują też na jej działanie przy niestrawności.

Baptisia tinctoria stosowana jest również w homeopatii. Według zasad homeopatii może być wskazana w stanach infekcyjnych i septycznych. Należą do nich wysoka gorączka i oszołomienie. Wskazania homeopatyczne obejmują też majaczenia i halucynacje. Wymienia się uczucie rozbicia całego ciała. Stosuje się ją przy cuchnących wydzielinach. Pomaga przy zanieczyszczeniu moczem lub kałem. Wskazaniem jest także niebolesne zapalenie gardła. Może wspierać leczenie cuchnącego zapachu z ust.

Jak stosować bratwę barwierską? Dawkowanie

Dawkowanie bratwy barwierskiej zależy od formy preparatu. Zależy też od indywidualnych potrzeb. Ważne są zalecenia lekarza lub farmaceuty. Korzeń bratwy barwierskiej można stosować w różnych postaciach. Popularne są napary i nalewki. Używa się także odwarów. Dostępna jest również forma sproszkowana.

Przykładowe dawkowanie sproszkowanego surowca to 500-1000 mg. Przyjmuje się go 3 razy dziennie. Nalewkę stosuje się zazwyczaj w dawce 5 ml. Również 3 razy dziennie. Po tygodniu stosowania nalewki zaleca się przerwę. Preparaty z bratwy można sporządzić samodzielnie. Wymaga to odpowiedniej wiedzy zielarskiej.

Bratwa barwierska wchodzi w skład niektórych leków złożonych. Przykładem jest produkt Esberitox N. Zawiera on wyciągi z korzenia Baptisia tinctoria. Ma też jeżówkę purpurową i żywotnik zachodni. Dawkowanie Esberitox N zależy od wieku pacjenta.

Grupa wiekowa	Dawkowanie
Dorośli	3 razy dziennie po 3 tabletki
Dzieci 6-12 lat	3 razy dziennie po 2 tabletki
Dzieci 4-6 lat	3 razy dziennie po 1 tabletce

Dawkowanie tabletek Esberitox N dla różnych grup wiekowych (liczba tabletek na dawkę).

Produkty i preparaty z Baptisia tinctoria

Preparaty zawierające bratwę barwierską są dostępne w Polsce. Znajdziesz je w aptekach i sklepach zielarskich. Często spotykaną formą są granulki homeopatyczne. Produkuje je na przykład firma BOIRON. Dostępne są w różnych potencjach. Przykład to Baptisia tinctoria 9 CH, 15 CH czy 30 CH. Opakowanie granulek waży zazwyczaj 4g. Cena takiego preparatu wynosi od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych.

Granulki homeopatyczne BOIRON są zazwyczaj dostępne bez recepty. Nie dołącza się do nich ulotki informacyjnej. Przed użyciem skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą. Produkty te mogą zawierać sacharozę i laktozę.

Innym przykładem jest lek Esberitox N. To produkt złożony zawierający Baptisia tinctoria. Jest to lek bez recepty. Dostępny jest w formie tabletek. Opakowanie zawiera 100 tabletek. Producentem jest Schaper & Brümmer z Niemiec. Cena produktu to około 58 zł. Lek dostępny jest w wielu aptekach. Czas dostawy wynosi zazwyczaj 24-48 godzin. Możliwa jest darmowa dostawa do apteki od 30 zł.

Synergia z innymi ziołami

Bratwa barwierska dobrze komponuje się z innymi ziołami. Jej działanie można wzmocnić. Synergiczny efekt dają połączenia z jeżówką purpurową. Jeżówka znana jest ze wspierania odporności. Inne korzystne połączenia to łopian większy. Warto też łączyć bratwę z żywotnikiem zachodnim. Stosowanie bratwy barwierskiej z tymi roślinami wzmacnia efekt terapeutyczny.

• Jeżówka purpurowa (Echinacea purpurea)
• Łopian większy (Arctium lappa)
• Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis)

Przeciwwskazania i możliwe skutki uboczne

Stosowanie bratwy barwierskiej nie jest wskazane dla każdego. Istnieją pewne przeciwwskazania. Nie powinny jej stosować kobiety w ciąży. Dotyczy to również kobiet karmiących piersią. Przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na roślinę. Leki złożone, jak Esberitox N, mają dodatkowe przeciwwskazania. Należą do nich postępujące choroby ogólnoustrojowe. Dotyczy to także immunosupresji. Nie należy go podawać dzieciom poniżej 4 lat.

Podczas stosowania preparatów z bratwy mogą wystąpić działania niepożądane. Możliwe są wymioty. Czasem pojawia się efekt przeczyszczający. Rzadziej występują reakcje nadwrażliwości. Mogą pojawić się zaburzenia żołądka i jelit. W przypadku wystąpienia objawów niepożądanych skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Leki homeopatyczne zawierają sacharozę i laktozę. Należy o tym pamiętać przy nietolerancjach cukrów. Przechowuj leki w miejscu niewidocznym i niedostępnym dla dzieci.

Należy odróżnić Baptisia tinctoria od innych roślin o podobnych nazwach. Na przykład Indigofera suffruticosa, zwana „dzikim indygo”, ma inne właściwości. Ciągłe doustne przyjmowanie Indigofera suffruticosa może obniżać inteligencję u osób chorych na epilepsję. Ta uwaga dotyczy Indigofera, nie Baptisia tinctoria.

Badania i zainteresowanie naukowe

Bratwa barwierska budzi zainteresowanie naukowców. Prowadzone są badania nad jej działaniem. Wyniki badań nad jej wpływem w przypadku duru brzusznego wydają się obiecujące. Podobnie wyglądają badania dotyczące łuszczycy. Współczesna medycyna zwraca uwagę na frakcje polisacharydowe rośliny. Wykazują one działanie immunostymulujące. Badania naukowe potwierdzają tradycyjne zastosowania rośliny.

Często zadawane pytania