Czosnek ozdobny w ogrodzie – uprawa, sadzenie, pielęgnacja i najpiękniejsze odmiany

Czosnek ozdobny to roślina cebulowa o wyjątkowych kwiatostanach. Pochodzi z Azji i zyskuje popularność w polskich ogrodach. Wprowadza niebanalny wygląd na rabaty.
Czym jest czosnek ozdobny?
Czosnek ozdobny należy do rodzaju Allium. Rodzaj ten obejmuje około 700 gatunków roślin. Czosnki ozdobne to byliny cebulowe. Pochodzą z różnych stron świata, głównie z Azji. Rośliny te są wykorzystywane od ponad 5 tysięcy lat. Charakteryzują się efektownym wyglądem. Mają oryginalną budowę kwiatostanów. Wydają kwiatostany o średnicy nawet 30 centymetrów. Czosnki ozdobne dorastają od 50 do 150 cm wysokości. Niektóre odmiany osiągają nawet 2 metry. Czosnki ogrodowe są dostępne w wielu odmianach. Odmiany różnią się wysokością, kolorem, kształtem i wielkością kwiatów. Kwiaty przyjmują kolory od fioletów przez róże do bieli. Możliwe są też kolory niebieski, purpurowy, czerwony, żółty i różowy. Czosnek ozdobny kwitnie na przełomie wiosny i lata. Okres kwitnienia trwa od końca maja do sierpnia. Czosnki ozdobne są odporne na mróz. Dobrze znoszą niesprzyjające warunki pogodowe. Dobrze zimują w gruncie. Czosnek ozdobny jest rośliną miododajną. Przyciąga motyle i pszczoły.
Wymagania czosnku ozdobnego – stanowisko i gleba
Czosnek ozdobny ma niewielkie wymagania uprawowe. Nie jest rośliną szczególnie wymagającą. Mimo to ma pewne oczekiwania. Preferuje stanowiska słoneczne. Dobrze rośnie w pełnym słońcu lub półcieniu. Należy wybierać dla niego miejsca słoneczne. Czosnki ozdobne preferują ciepłe, suche gleby. Gleba powinna być żyzna. Ważne jest, aby była przepuszczalna. Idealna jest gleba piaszczysta lub piaszczysto-gliniasta. Optymalne pH podłoża to 6,5 do 7. Należy unikać sadzenia czosnków z roślinami wymagającymi częstego podlewania. Takie towarzystwo może sprzyjać chorobom cebul. Podłoże powinno być stale wilgotne w okresie wzrostu. Czosnek ozdobny naturalnie rośnie w lasach i na łąkach.
Jakie pH gleby jest najlepsze dla czosnku ozdobnego?
Optymalne pH podłoża dla czosnku ozdobnego wynosi od 6,5 do 7.
Sadzenie czosnku ozdobnego – kiedy i jak?
Sadzenie czosnku ozdobnego najlepiej wykonać jesienią. Optymalny termin to przełom września i października. Cebule czosnków ozdobnych sadzimy do ogrodów jesienią. Cebulki sadzi się we wrześniu lub październiku. Cebulki muszą zdążyć ukorzenić się przed zimą. Możliwe jest też sadzenie wiosną po zelżeniu mrozów. Czas sadzenia to około 6 tygodni przed mrozami. Głębokość sadzenia zależy od wielkości cebuli. Cebulki należy sadzić na głębokości równej trzykrotnej wysokości cebulki. Inne źródła podają dwukrotność średnicy cebuli. Głębokość dołków powinna trzykrotnie przewyższać średnicę cebuli. Zalecana głębokość sadzenia to 10-15 centymetrów. Odległość między cebulami wynosi 10-30 cm. Odległość między rzędami to 10-30 cm. Optymalna rozstawa cebul to 20 cm x 25 cm. Czosnki ozdobne można sadzić po 1-2 sztukach. Sadzenie czosnku ozdobnego warto tak zaplanować. Po przekwitnięciu jego zasychające pędy zasłonią inne rośliny.
Kiedy najlepiej sadzić czosnek ozdobny?
Najlepszy termin na sadzenie czosnku ozdobnego to jesień, na przełomie września i października.
Na jaką głębokość sadzić cebulki czosnku ozdobnego?
Cebulki sadzi się na głębokości równej trzykrotnej wysokości cebulki lub dwukrotności jej średnicy, zazwyczaj 10-15 cm.
Pielęgnacja czosnku ozdobnego – podlewanie, nawożenie i przycinanie
Czosnki ozdobne nie są trudne w pielęgnacji. Wymagają jednak podstawowych zabiegów. Cebulki czosnków ozdobnych wymagają regularnego podlewania. Należy podlewać obficie latem. W pozostałych okresach podlewamy regularnie. Podlewanie jest ważne w suchej glebie. Nawożenie roślin cebulowych daje pozytywne efekty. Czosnek ozdobny warto zasilać nawozami. Można używać naturalnego kompostu. Zalecane jest 10 litrów kompostu na 1 metr kwadratowy. Stosuje się też nawozy wieloskładnikowe dla roślin cebulowych. Nawożenie wysokich czosnków wykonuje się 2-3 razy w okresie wzrostu. Po przekwitnięciu warto przycinać przekwitłe kwiatostany. Usuwanie kwiatów po przekwitnięciu zapobiega zawiązaniu nasion. Przekwitnięte kwiatostany należy usuwać. Cebule można okryć warstwą ściółki przed zimą. Zabezpieczenie cebul na zimę chroni przed mrozem.
Jak nawozić czosnek ozdobny?
Czosnek ozdobny można nawozić kompostem lub nawozami wieloskładnikowymi, zwłaszcza dla roślin kwitnących lub cebulowych.
Czy cebule czosnków ozdobnych trzeba wykopywać na zimę?
Czosnki ozdobne dobrze zimują w gruncie i zazwyczaj nie wymagają wykopywania na zimę. Można je okryć ściółką.
Rozmnażanie czosnku ozdobnego
Czosnki ozdobne rozmnażają się na kilka sposobów. Rozmnażają się z cebulek przybyszowych. Możliwe jest też rozmnażanie przez siew. Cebulki wykopane po przekwitnięciu rośliny mogą być przesadzone. Przesadzanie zaleca się co 2–3 lata. Niektóre źródła sugerują przesadzanie co 3-4 lata. Wykopywanie cebul przybyszowych pozwala na powiększenie kolekcji. Z cebulek przybyszowych wyrosną nowe rośliny.
Choroby i szkodniki czosnku ozdobnego
Czosnki ozdobne mogą być atakowane przez choroby. Należą do nich zgnilizna biała. Występuje też zgnilizna zielona. Zagrożeniem jest zgnilizna fuzaryjna. Może pojawić się różowa zgnilizna korzeni. Groźne jest fuzaryjne gnicie piętki czosnku. W walce z chorobami stosuje się oprysk odpowiednim preparatem. Czosnek ozdobny wydziela substancję. Odstrasza ona gryzonie. Chroni inne rośliny przed szarą pleśnią. Mimo to czosnki mogą być atakowane przez szkodniki. Występuje błotniszka czosnkówka. Spotyka się udnicę cebulówkę. Problem stanowi poskrzypka cebulowa. Groźna bywa śmietka cebulanka. Czosnki mogą być też uszkadzane przez ślimaki. Preparat Target Ślimak Control może pomóc w walce ze ślimakami.
Najpiękniejsze odmiany czosnku ozdobnego
Czosnek ozdobny ma wiele ślicznych odmian. Warto je poznać. Czosnek olbrzymi (Allium giganteum) jest bardzo popularny. Osiąga wysokość od 1 do 1,5 metra. Wysokość pędów może sięgać 150 cm. Średnica kulistych kwiatów to około 10-20 cm. Czosnek olbrzymi idealnie nadaje się do bukietów. Czosnek białawy (Allium christophii) pochodzi z Iranu i Indii. Ma ażurowe kwiatostany. Wysokość pędów to około 50 cm. Średnica kwiatostanu sięga do 20 cm. Czosnek południowy (Allium moly) kwitnie od kwietnia. Dorasta do 20-40 cm. Średnica kwiatostanu wynosi 5-8 cm. Czosnek główkowaty (Allium sphaerocephalon) ma niewielkie główki. Dolna część jest zielonkawa. Górna część jest bordowoczerwona. Czosnek karatawski (Allium karataviense) dorasta do 30 cm. Ma wielkie kule kwiatów. Czosnek Krzysztofa (Allium christophii) osiąga do 60 cm. Średnica kwiatostanów to do 25 cm. Czosnek okazały (Allium aflatunense) dorasta do 90 cm. Średnica kwiatostanu to około 10 cm. Czosnek Szuberta (Allium schubertii) dorasta do 50 cm. Ma duże, ażurowe kwiatostany. Czosnek złocisty (Allium moly) dorasta do 30 cm. Ma luźne, żółte kwiatostany. Czosnek błękitny (Allium caeruleum) dorasta do 80 cm. Średnica kwiatów to 3-4 cm. Odmiana Gladiator dorasta do 150 cm. Jej kwiatostany dorastają do 30 cm. Odmiana Globemaster kwitnie w kolorze fioletowym. Dorasta do 120 cm. Średnica kwiatostanu to do 25 cm. Odmiana White Giant ma duże kwiaty o białym kolorze. Czosnek Hair (Allium paradoxum var. normale) dorasta do 70 cm. Ma fantazyjnie układające się kwiatostany.
Odmiana / Gatunek | Wysokość (cm) | Średnica kwiatostanu (cm) | Kolor kwiatów | Uwagi |
---|---|---|---|---|
Czosnek olbrzymi (Allium giganteum) | 100-150 (do 200) | 10-20 | Fioletowy (kuliste) | Popularny, do bukietów |
Czosnek białawy (Allium christophii) | 50-60 | do 25 | Białawy (ażurowy) | Pochodzi z Iranu i Indii |
Czosnek południowy (Allium moly) | 20-40 | 5-8 | Żółty (luźny) | Kwitnie od kwietnia |
Czosnek główkowaty (Allium sphaerocephalon) | do 90 | Niewielkie główki | Zielonkawo-bordowy | Ciekawe główki |
Czosnek karatawski (Allium karataviense) | do 30 | Duże kule | Zmienny | Niski, szerokie liście |
Czosnek okazały (Allium aflatunense) | do 90 | około 10 | Fioletowy | Podobny do olbrzymiego |
Czosnek Szuberta (Allium schubertii) | do 50 | Duże, ażurowe | Różowy | Efektowny kwiatostan |
Czosnek złocisty (Allium moly) | do 30 | Luźne | Żółty | Niski, kwitnie wiosną |
Czosnek błękitny (Allium caeruleum) | do 80 | 3-4 | Niebieski | Niebieskie kwiaty |
Allium giganteum 'Gladiator’ | 90-150 | do 30 | Fioletowy | Ogromne kwiatostany |
Allium 'Globemaster’ | do 120 | do 25 | Fioletowy | Popularna odmiana |
Allium 'White Giant’ | Zmienna | Zmienna | Biały | Duże białe kwiaty |
Tabela: Porównanie wybranych odmian i gatunków czosnku ozdobnego.
Zastosowanie czosnku ozdobnego w ogrodzie i nie tylko
Czosnek ozdobny to gatunek idealny do ogrodu przydomowego. Ma wyjątkowo dekoracyjny pokrój. Nadaje rabatom ciekawą fakturę. Czosnki ozdobne są bardzo oryginalnymi roślinami. Dobrze wyglądają w wazonach. Są doskonałe jako kwiat cięty. Długie łodygi idealnie sprawdzą się w bukiecie. Czosnki można używać nawet po przekwitnięciu. Nadają się do kompozycji z suszonych kwiatów. Czosnek ozdobny wydziela związki siarki. Dzięki temu odstrasza gryzonie w ogrodzie. Kwiaty czosnku mają zastosowania ochronne przed szkodnikami. Czosnki ozdobne dobrze komponują się z innymi roślinami. Dobrym towarzystwem są bodziszki i liatrie. Pasują do liliowców i rudbekii. Świetnie wyglądają z piwoniami i jeżówkami. Komponują się z szałwiami i kocimiętkami. Pasują do świecznic. Czosnki ozdobne lubią towarzystwo innych kwiatów cebulowych. Dobrze wyglądają z szachownicą cesarską. Pasują do szachownicy perskiej. Świetnie komponują się z tulipanami. Czosnki ozdobne najlepiej sadzić wśród roślin. Powinny to być rośliny lubiące nasłonecznione miejsca. Można sadzić je jako kompozycje kwiatowe. Nadają się do ozdoby alejek. Sprawdzą się na wąskich grządkach. Czosnek ozdobny staje się coraz bardziej popularny.
Ciekawostki o czosnku ozdobnym
Czosnek ozdobny zawiera związki siarki. Odstrasza dzięki nim gryzonie. Chroni też inne rośliny przed szarą pleśnią. Czosnek bardzo dobrze zachowuje się w wazonie. Nadaje się do suchych bukietów. Czosnek niedźwiedzi to inna odmiana czosnku. Posiada jadalne liście. Cenione są jako surowiec zielarski. Czosnek niedźwiedzi zyskuje na popularności. Czosnek ozdobny kwitnie dłużej. Kwitnie dłużej niż większość roślin cebulowych. Czas zakwitania wynosi 2-3 lata od posadzenia cebuli. W Polsce spotykane są dziko rosnące czosnki. Należą do nich czosnek kątowaty (pod ochroną) i czosnek skalny.
Czosnek ozdobny to bardzo ciekawy i pełen uroku kwiat, który warto zaprosić do swojego ogrodu.
Infografika: Porównanie wysokości wybranych odmian czosnku ozdobnego.