Kiedy przycinać winogrona? Praktyczny przewodnik dla ogrodników
Przycinanie winogron jest niezbędnym zabiegiem pielęgnacyjnym, który wpływa na zdrowie i owocowanie winorośli. Regularnie przycinane krzewy są bardziej odporne na choroby, lepiej owocują i łatwiej utrzymać ich pożądany kształt. W tym artykule omówimy, kiedy i jak przycinać winogrona, aby cieszyć się zdrowymi roślinami i obfitymi zbiorami.
Dlaczego przycinanie winogron jest ważne?
Korzyści z przycinania winogron
Regularne przycinanie winogron przynosi wiele korzyści dla zdrowia i wyglądu roślin. Przede wszystkim pozwala utrzymać winorośl w pożądanym kształcie i rozmiarze, co ułatwia jej pielęgnację. Usuwanie starych, zdrewniałych i chorych pędów poprawia kondycję krzewu i zmniejsza ryzyko rozwoju chorób grzybowych.
Przycinanie sprzyja też lepszemu nasłonecznieniu i przewietrzeniu winorośli. Dzięki temu liście są zdrowsze, a owoce lepiej dojrzewają i nabierają słodkości. Regulacja liczby pędów i kwiatostanów pozwala też dostosować wielkość plonu do możliwości krzewu, co przekłada się na wyższą jakość winogron.
Wpływ przycinania na owocowanie
Odpowiednio przeprowadzone cięcie ma duży wpływ na owocowanie winorośli. Usuwanie nadmiaru pędów i liści pozwala skoncentrować energię rośliny na tworzeniu i dojrzewaniu owoców. Dzięki temu winogrona są większe, słodsze i mają intensywniejszy aromat.
Ważne jest też wykonywanie cięcia na owocowanie, które polega na usuwaniu pąków na pędach dwuletnich. Zabieg ten pobudza winorośl do tworzenia nowych, silnych pędów owocujących, co przekłada się na wyższy plon w kolejnym sezonie.
- Przycinanie poprawia zdrowotność i kondycję winorośli
- Cięcie reguluje wielkość i jakość plonu
- Usuwanie starych i chorych pędów zmniejsza ryzyko chorób
- Przycinanie zapewnia lepsze doświetlenie i przewietrzenie krzewu
Kiedy przycinać winogrona?
Zimowe cięcie winogron
Najważniejsze cięcie winorośli odbywa się zimą, gdy roślina znajduje się w stanie spoczynku. Zabieg ten przeprowadza się od końca lutego do początku marca, ale dokładny termin zależy od odmiany, regionu i warunków pogodowych. Ważne, by nie ciąć zbyt wcześnie, gdy występuje ryzyko przemarznięcia, ani za późno, w okresie płaczu łozy.
Zimowe cięcie jest najbardziej radykalne – usuwa się wtedy do 90% zdrewniałych pędów. U odmian deserowych zabieg wykonuje się już w listopadzie, a u odmian odpornych na mróz – pod koniec marca.
Letnie cięcie winogron
W sezonie wegetacyjnym winorośl przycina się kilkukrotnie w celu regulacji wzrostu i owocowania. Letnie cięcie wykonuje się od czerwca do września i polega ono na skracaniu pędów bocznych oraz usuwaniu zbędnych liści i pędów. Dzięki temu do gron dociera więcej światła, co poprawia ich dojrzewanie i zwiększa zawartość cukru. Zabiegi letnie wykonuje się ręcznie za pomocą sekatorów lub nożyc.
Cięcie sanitarne winogron
Poza cięciem prześwietlającym i na owocowanie, ważne jest też regularne usuwanie fragmentów krzewu porażonych przez choroby i szkodniki. Cięcie sanitarne przeprowadza się zwykle w połowie maja, gdy na pędach widoczne są już objawy infekcji. Chore części rośliny wycina się całkowicie, a miejsca cięcia zabezpiecza fungicydami. Usuwane są też wyrastające nisko, dziko rosnące pędy, zwane wilkami.
Jak przycinać winogrona?
Podstawowe zasady przycinania
Aby cięcie winorośli przyniosło pożądane efekty, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad:
- Używaj ostrych i czystych narzędzi, aby nie uszkodzić rośliny
- Wycinaj pędy tuż nad pąkiem (ok. 0,5 cm), pod skosem
- Usuwaj stare, zdrewniałe oraz chore i uszkodzone pędy
- Skracaj pędy do ok. 40 cm długości i 2-3 pąków
- Pozostawiaj na krzewie 20-30 dobrze rozwiniętych pędów
- Unikaj zagęszczenia pędów, które sprzyja chorobom i daje cierpkie owoce
- Dostosuj termin cięcia i jego intensywność do odmiany i warunków
W pierwszych latach po posadzeniu, winorośl przycina się bardzo mocno, by uformować silny szkielet krzewu. Skraca się wtedy pęd główny i wszystkie boczne pędy, pozostawiając 2-3 pąki. W kolejnych latach liczba pąków na pędach jest stopniowo zwiększana.
Narzędzia do przycinania winogron
Do przycinania winorośli najlepiej sprawdzają się ostre i czyste narzędzia, które nie miażdżą pędów. Podstawowym wyposażeniem jest sekator z ostrymi, przecinającymi ostrzami. Do grubszych pędów przydaje się też piła ogrodnicza z drobnymi ząbkami. Miejsca cięcia warto zabezpieczyć preparatem grzybobójczym, by nie wniknęły tam patogeny.
Techniki cięcia winogron
W zależności od wieku, odmiany i stanu zdrowotnego winorośli stosuje się różne techniki cięcia:
| Technika | Opis |
|---|---|
| Cięcie formujące | Stosowane w 1-2 roku po posadzeniu w celu uformowania korony i przewodników oraz ograniczenia wzrostu |
| Cięcie na owocowanie | Wykonywane zimą, służy utrzymaniu równowagi między wegetatywnym i generatywnym wzrostem |
| Cięcie odmładzające | Silne cięcie starych krzewów w celu pobudzenia rozwoju młodych pędów i poprawy owocowania |
| Cięcie letnie | Prześwietlanie i regulacja wzrostu pędów bocznych przez usuwanie latorośli i liści |
Sposób cięcia zależy też od typu prowadzenia winorośli – przy formie wysokiej (np. na pergoli) pozostawia się dłuższe pędy niż przy prowadzeniu niskim (przy podporach).
Pielęgnacja winorośli po przycięciu
Nawadnianie winorośli
Po zimowym cięciu, winorośl potrzebuje regularnego nawadniania, zwłaszcza w okresie intensywnego wzrostu. Podlewanie powinno być rzadkie, ale obfite, tak by woda dotarła do głębszych warstw gleby. Zbyt częste i płytkie podlewanie powoduje rozwój chorób grzybowych i płytki system korzeniowy. Optymalne jest nawadnianie kropelkowe lub za pomocą wężyków drenarskich.
Nawożenie winorośli
Winorośl ma dość duże wymagania pokarmowe, dlatego po cięciu warto ją nawieźć kompostem lub nawozem wieloskładnikowym. Nawozy stosuje się wiosną i latem, najlepiej w formie granulowanej. Dawkę i rodzaj nawozu dobiera się na podstawie wyników analizy gleby i potrzeb pokarmowych danej odmiany. Nadmiar azotu powoduje przerośnięcie wegetatywne i gorsze owocowanie.
Zabezpieczenie miejsc cięcia
Świeże rany po cięciu są wrażliwe na infekcje grzybowe i bakteryjne, dlatego warto je zabezpieczyć. Miejsca cięcia pokrywa się specjalną pastą, woskiem lub farbą z fungicydami. Podczas letniego cięcia wystarczy posmarować rany 2-3 razy w sezonie. Zabezpieczenie ran przyspiesza też ich zabliźnianie.
Regularne i właściwie wykonywane cięcie winorośli to klucz do jej zdrowia, obfitego owocowania i długowieczności. Poświęcenie chwili na ten zabieg pozwoli cieszyć się smacznymi i zdrowymi winogronami przez wiele lat.
